Frequently Asked Questions -- Wielokrotnie Zadawane Pytania na pl.rec.ascii-art
  ___  __   __       ___ _     ___ ___  __    __  __ __  _ _      __  ___ _____
 | __!/  \ /__\     | _ \ |   | _ \ __!/ _/  /  \/ _/ _/| | | _  /  \| _ \_   _!
 | _!: /\ : \/ !    | [_/ |_  |'.'/ __:  L_ : /\ :_\  L_| | |[_]: /\ :'.'/ | |
 |_! !_!!_!\_[_\    !_! !___!o!_!_\___!\__/o!_!!_!__;__/!_!_!   !_!!_!_!_\ !_!
                                            __.,,"           _ ..-      -._
  Wersja : 1.3.5 (23.10.2003)       __' .-`             _ -"               `- _
                                 _'"  _`        _- ..,`                    " ,.
                                '    ,    , .--'     , _ -.. ,.. . -- , 
           ( ____     .-.      ;  _ ' .-"            ,'          _...'  "'.  .
   .-""-. .'` _  `'-,//`|-.    ."   ,`                         -'          '  "
  / ,-'-.`.  | \     `. (  `\                                ,"     __.     '@'
 |       `   \  \      `.)   \  Autorzy:                    , .-__--  .--., " @
 |            \_@    .=` \    |          Jola Backiel [jb] .`        (`   ; / @
 |      /               .=\    \         Asia Mazur [as]              `-,'"`.@@
 |     /                   \    |        Eneuel Leszek Ciszewski [LC]   `._.'@@
 |    .\    ,____         ==;   |        Marcin Gliński [fsc]                @@
 \  __.-;.__.'--'`"-,       |   |        Łukasz Wilk [Wilu]                  @@
  `"`  /           _ \    '=|   |                                            @@
      |         _.' \_)     /   /          _.                                @@
      |  \     (  _    '=_.'   |       _.-" :     .-""-.         _.--.       @@
      \   \   .-`` `---'`      |      /  .-"     :  _.  :      .' _.. :      @@
       \   \ | =   ,      ,   /      :  i_.-:   :  /__\  :    :  /   : :     @@
        )   `|     \__.-'`   /       |    _.i   :  _.._  :    | :   _: |     @@
        /`   |nnn  / \      /        |  /'     :  /    \  :   : !  : \ :     @@
  jgs  /     ;""""`nn|     (         : :       : :      : :    \ '-"\ :      jb
      (nnn__.'       '-nnn-'  .___..-'  `-.._.'  '._  _.'  '-._.'      '.___,@@
                                                                         fsc

FAQ dostępne jest pod adresami:  

            ascii-art.ct8.pl
            ascii.art.ct8.pl
            asciiart.ct8.pl
            pl.rec.ascii-art.ct8.pl
            http://www.eneuel.w.duna.pl/FAQ/asciiart/faqaa.htm

FAQ w wersji tekstowej:
            http://www.ascii-art-joli.prv.pl/faq_pl.rec.ascii-art.txt
            https://www.ascii-art.ct8.pl/faqaa.txt


       .------------------------------------------------------------------.
       !     UWAGA! Kopiowanie FAQ pl.rec.ascii-art jest dozwolone,       !
       !        ale tylko pod warunkiem niezmieniania treści FAQ!         !
       !                                                                  !
       !        Osoba, która nie dostosuje się do powyższej uwagi,        !
       !              nie będzie mile widziana na grupie.  :-]            !
       '------------------------------------------------------------------'
     /
    o 
   <\`
    >\



Co nowego? 
 26 marca 2023 roku: drobne poprawki ortograficzne i stylistyczne 
 28 marca 2023 roku: poprawki (być może kontrowersyjne) stylistyczne
                     i częściowa ;) zamiana 'czcionki' na 'font' oraz
                     dodanie kilku wewnętrznych linków wraz z drobnym ;) 
                     porządkowaniem tychże i korektą ich spójności

  .--------------------------------------------------------------------------.                    
  | wg SJP PWN -- czcionka ż III, CMs. ~nce; lm D. ~nek                      |
  |                                                                          |
  | materiał zecerski do składania, odlany z metalu lub tworzywa sztucznego, |
  | mający kształt prostopadłościanu, którego górna część zawiera tzw. oczko |
  | dające w druku odbitkę litery, cyfry, znaku itp.                         |
  |                                                                          |
  | Tedy raczej ;) czcionek nie spotykamy w OE itp...                        |
  '--------------------------------------------------------------------------'  
 
 30 marca 2023 roku: kolejne drobne poprawki porządkujące
                   
Chętni mogą zgłaszać błędy na @dres 'ascii-art@eneuel.ct8.pl' lub inny... ;)


P y t a n i a:
 1. Czym jest ascii-art?
 2. Co oznaczają literki dołączane do ascii-artów?
 3. Co nie jest ascii-artem?
 4. Co składa się na zestaw znaków ASCII?
 5. Na p.r.a-a widzę: rozjechane kropki, kreski i inne znaczki -- zamiast obrazków. Co robić?
 6. Jak skonfigurować Outlook Express do czytania i wysyłania listów na p.r.a-a?
 7. Jakim fontem najlepiej oglądać ascii-arty?
 8. Dlaczego w ascii-art nie używa się proporcjonalnych fontów?
 9. Jak oglądać duży ascii-art, który nie mieści się na ekranie?
10. Przy pomocy jakiego programu mogę tworzyć ascii-arty?
11. Jak tworzyć ascii-arty?
12. Jaki wybrać sobie podpis?
13. Czy obrazek narysowany przy pomocy programu "Jave" jest ascii-artem?
14. W jaki sposób poprawnie wysłać ascii-art na grupę?
15. Czy mogę wykorzystywać ascii-arty?
16. Jak mogę dowiedzieć się, kto jest autorem ascii-artu?
17. Czy na p.r.a-a mogę poprosić o wykonanie: rysunku, napisu, sygnaturki?
18. Jak zrobić napisy w ascii-art? Czym jest figlet?
19. Gdzie mogę znaleźć jeszcze więcej ascii-artów?
20. Gdzie mogę znaleźć archiwum grupy?
21. Słowniczek


 1. Czym jest ascii-art?

  Do ascii-artu zaliczają się rysunki i animacje wykonane za pomocą znaków
wchodzących w skład zestawu znaków ASCII. Do rysowania używa się znaków 
bezpośrednio dostępnych ze standardowej klawiatury PC-ta z wyłączeniem np. 

znaków diakrytycznych specyficznych dla danego języka. 

 Ascii-art to przeważnie obrazki składające się z konturów. Wypełniane 
ascii-arty zdarzają się rzadziej. Oto przykład ascii-artu:
                          _
                          \`*-.
                           )  _`-.
                          .  : `. .
                          : _   '  \
                          ; *` _.   `*-._
                          `-.-'          `-.
                            ;       `       `.
                            :.       .        \
                            . \  .   :   .-'   .
                            '  `+.;  ;  '      :
                            :  '  |    ;       ;-.
                            ; '   : :`-:     _.`* ;
                         .*' /  .*' ; .*`- +'  `*'
                         `*-*   `*-*  `*-*'  bug




 2. Co oznaczają literki dołączane do ascii-artów? 

    /)/)      
   ( ..\      Dołączone do rysunku literki (tutaj: 'fsc') są podpisem autora.
   /'-._)   Podpis autora jest integralną częścią obrazka i nie należy go
  /#/       usuwać!
 /#/  fsc

  Zajrzyj też do odpowiedzi na pytania: 11. Jak tworzyć ascii-arty? 
oraz 16. Jak mogę dowiedzieć się, kto jest autorem ascii-artu?




 3. Co nie jest ascii-artem?

  Ascii-artem natomiast NIE SĄ obrazki wykonane przez programy do konwersji 
grafiki na znaki (np. gif2asc). Nie należy ich wysyłać na grupę, a obrazki
wykonane przy ich pomocy (tj. później przerobione, doszlifowane), należy 
opatrywać informacją o takim ich pochodzeniu.

  Należy również odróżniać ascii-art od ansi-art. Rysunki i animacje należące
do tej drugiej muzy :) odróżniają się przede wszystkim zastosowaniem kodów 
sterujących ansi. Ich wykorzystanie umożliwia tworzenie animacji i np. 
zastosowanie kolorów. Ansi-arty zwykle bazują na rozszerzonym (w stosunku do 
ASCII) zestawie znaków. Takiej twórczości nie powinno się wysyłać na p.r.a-a.

         (`-----....._____________________________________.....------')
          )                                                          (
         (   HTML, Mime, ansi-art, etc. -- to _NIE_ jest ASCII-art!   )
          )                                                          (
         (______........--------------------------------........______)




 4. Co składa się na zestaw znaków ASCII?

  ASCII (ang. American Standard Code for Information Interchange) to system 
w którym wszystkim dużym i małym literom, cyfrom, znakom interpunkcyjnym oraz 
znakom specjalnym zostały przypisane liczby z przedziału od 0 do 127. 

  Podstawowa tablica ASCII zawiera 128 znaków. Kod ASCII rozszerzono o znaki 
z przedziału od 128 do 255. Znaki spoza tablicy podstawowej służą do oznaczenia
symboli matematycznych, prostych symboli graficznych i kilku znaków 
specjalnych, mogą też np. definiować polskie znaki narodowe.

                                                                 "@_  "@_
       .------------------------------------------------------------------.
       !     W ascii-art używa się znaków z tablicy podstawowej ASCII!    !"
       '--------.---------------------------------------------------------'@
                |                                                         /
             o_/
             ,\         W      ':'                                       "
_@" _@" _@"  _/|_      .(,     `|"    _@"       _@"             _@"  _@/
"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""jb

  Upraszczając: do rysowania w ascii-art używamy tylko tych znaków, które są
bezpośrednio osiągalne ze standardowej klawiatury PC-ta, czyli:

 ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ          (numery kodów: 65-90)
 abcdefghijklmnopqrstuvwxyz          (numery kodów: 97-122)
 0123456789                          (numery kodów: 48-57)
 [spacja]                            (numer  kodu : 32)
 ! " # $ % ^ & ' ( ) * + , - . /     (numery kodów: 33-47)
 : ; < = > ? @                       (numery kodów: 58-64)
 [ \ ] ^ _ `                         (numery kodów: 91-96)
 { | } ~                             (numery kodów: 123-126)
 oraz dwa, z 32 znaków sterujących, oznaczanych jako: CR i LF (o numerach
 kodów: 13 i 10). CR i LF są używane do przejścia do nowej linii i ustawieniu
 kursora na jej początku. CR i LF pod Windows'em są wstawiane po naciśnięciu
 klawisza Enter i nie są widoczne w większości edytorów.

  W rysunkach ascii NIE NALEŻY UŻYWAĆ innych kodów sterujących (mających numery
kodów: 0-31) oprócz CR i LF! Np. użycie tabulatora, który w każdym edytorze 
może mieć inną długość może spowodować, że rysunki staną się nieczytelne. 
Wyjątek stanowi również DEL -- którego efekt jest widoczny dosyć szybko
po wciśnięciu. :)

  Dla ułatwienia cała tabelka standardu ASCII:
 [kolumny: 10=kod dziesiętny  16=kod szesnastkowy  znak=symbol ASCII]
    ___________________________________________________________________  "
   /`--.._________________________________________________________..--'\ \@
  {                    [  Tabela znaków ASCII  ]                        }
   \___________________________________________________________________/
    | 10  16  znak  |  10  16  znak  |  10  16  znak  | 10  16  znak  |
    :_______________!________________!________________!_______________|
    |  0   0   NUL  |  32  20        |  64  40    @   |  96 60     `  |
    |  1   1   SOH  |  33  21    !   |  65  41    A   |  97 61     a  |
    |  2   2   STX  |  34  22    "   |  66  42    B   |  98 62     b  |
    |  3   3   ETX  |  35  23    #   |  67  43    C   |  99 63     c  |
    |  4   4   EOT  |  36  24    $   |  68  44    D   | 100 64     d  |
    |  5   5   ENQ  |  37  25    %   |  69  45    E   | 101 65     e  |
    |  6   6   ACK  |  38  26    &   |  70  46    F   | 102 66     f  |
    |  7   7   BEL  |  39  27    '   |  71  47    G   | 103 67     g  |
    |  8   8    BS  |  40  28    (   |  72  48    H   | 104 68     h  |
    |  9   9   TAB  |  41  29    )   |  73  49    I   | 105 69     i  |
    | 10   a    LF  |  42  2a    *   |  74  4a    J   | 106 6a     j  |
    | 11   b    VT  |  43  2b    +   |  75  4b    K   | 107 6b     k  |
    | 12   c    FF  |  44  2c    ,   |  76  4c    L   | 108 6c     l  |
    | 13   d    CR  |  45  2d    -   |  77  4d    M   | 109 6d     m  |
    | 14   e    SO  |  46  2e    .   |  78  4e    N   | 110 6e     n  |
    | 15   f    SI  |  47  2f    /   |  79  4f    O   | 111 6f     o  |
    | 16  10   DLE  |  48  30    0   |  80  50    P   | 112 70     p  |
    | 17  11   DC1  |  49  31    1   |  81  51    Q   | 113 71     q  |
    | 18  12   DC2  |  50  32    2   |  82  52    R   | 114 72     r  |
    | 19  13   DC3  |  51  33    3   |  83  53    S   | 115 73     s  |
    | 20  14   DC4  |  52  34    4   |  84  54    T   | 116 74     t  |
    | 21  15   NAK  |  53  35    5   |  85  55    U   | 117 75     u  |
    | 22  16   SYN  |  54  36    6   |  86  56    V   | 118 76     v  |
    | 23  17   ETB  |  55  37    7   |  87  57    W   | 119 77     w  |
    | 24  18   CAN  |  56  38    8   |  88  58    X   | 120 78     x  |
    | 25  19    EM  |  57  39    9   |  89  59    Y   | 121 79     y  |
    | 26  1a   SUB  |  58  3a    :   |  90  5a    Z   | 122 7a     z  |
    | 27  1b   ESC  |  59  3b    ;   |  91  5b    [   | 123 7b     {  |
    | 28  1c    FS  |  60  3c    <   |  92  5c    \   | 124 7c     |  |
    | 29  1d    GS  |  61  3d    =   |  93  5d    ]   | 125 7d     }  |
    | 30  1e    RS  |  62  3e    >   |  94  5e    ^   | 126 7e     ~  |
    | 31  1f    US  |  63  3f    ?   |  95  5f    _   | 127 7f    DEL |
   .'-._____________!________________!________________!_____________.-'.
  /                                                                     \
  `-._________________________________________________________________.-'




 5. Na p.r.a-a widzę: rozjechane kropki, kreski i inne znaczki -- zamiast obrazków. Co robić?

  Aby poprawnie oglądać obrazki ascii-art należy mieć dobrze skonfigurowany
czytnik grup dyskusyjnych, czyli ustawić:

  * nieproporcjonalny font
  * automatyczne zawijanie tekstu -- wyłączone lub ustawione na zawijanie
    tekstu po np. 100 znakach

  Automatyczne zawijanie tekstu (i rysunków ascii-art) jest częstym problemem
przy oglądaniu rysunków, gdy długość linii przekroczy zadeklarowaną 
w ustawieniach liczbę znaków (w OE domyślnie: 72). Rezultatem tego są 
poszatkowane ascii-arty, których nie da się oglądać. Rozwiązaniem jest 
ustawienie zawijania po np. 100 lub więcej znakach (w OE maksymalnie 132).

Informację o konfiguracji Outlook Express'a i rodzajach nieproporcjonalnych 
fontów przeczytasz w odpowiedziach na pytania: 6. Jak skonfigurować Outlook 
Express do czytania i wysyłania listów na p.r.a-a? i 7. Jakim fontem najlepiej 
oglądać ascii-arty?





 6. Jak skonfigurować Outlook Express do czytania i wysyłania listów na p.r.a-a?

  Jeśli w listach na p.r.a-a zamiast obrazków widzisz chaotycznie porozrzucane
kreski, kropki i inne znaczki prawdopodobnie masz źle skonfigurowany swój 
czytnik newsów.                                            
                                                                 .-.
  Konfiguracja Outlook Express (OE) i innych czytników,         /   `,._ ,'
do prawidłowego czytania i wysyłania ascii-artów, polega       /.-. /    /
na: ustawieniu nieproporcjonalnego fontu, odpowiedniego       /    /.__./
formatowania, kodowania, łamania linii oraz ewentualnym      ,.-.,/    /
naprawieniu niedociągnięć czytników.                              `---' jb

  Skonfigurujmy OE:

  * Ustawienie nieproporcjonalnego fontu
     
    Narzędzia -> Opcje -> Czytanie -> Czcionki... -> ustawić obie na czcionkę 
    nieproporcjonalną (Courier, Lucida Console lub inną wymienioną w odpowiedzi
    na pytanie: ===>...); rozmiar czcionki wg uznania, np. na "mniejszy".
     
    Narzędzia -> Opcje -> Redagowanie -> Czcionka redagowania dla grup 
    dyskusyjnych: ustawić na którąś z nieproporcjonalnych czcionek.
     
  * Format wysyłania listów do grup dyskusyjnych
     
    Narzędzia -> Opcje -> Wysyłanie -> w miejscu: "Format wysyłania do grup
    dyskusyjnych" zaznaczyć: "Zwykły tekst".
     
    Narzędzia -> Opcje -> Wysyłanie -> przycisk: "Ustawienia zwykłego tekstu..."
    -> Format MIME, w miejscu do wybrania kodowania: "Brak".
      
  * Kodowanie
     
    Narzędzia -> Opcje -> Wysyłanie -> przycisk: "Ustawienia międzynarodowe..."
    -> wybrać: "Europa Środkowa (ISO)".
     
    Narzędzia -> Opcje -> Wysyłanie -> przycisk "Ustawienia zwykłego tekstu..."
    -> zaznaczyć: "Zezwalaj na 8-bitowe znaki w nagłówkach" (pozwala to na 
    prawidłowe kodowanie polskich znaków w nagłówkach wiadomości).
     
    Narzędzia -> Opcje -> Czytanie -> Czcionki -> kodowanie: "Europa Środkowa (ISO)".
     
    Narzędzia -> Opcje -> Czytanie -> "Ustawienia międzynarodowe..."
    -> "Europa Środkowa (ISO)".
     
  * Łamanie linii
     
    Narzędzia -> Opcje -> Wysyłanie -> przycisk: "Ustawienia zwykłego tekstu..."
    -> Automatycznie zawijaj tekst po: [tu wpisać liczbę większą od 72; np.100]
    znakach.
     
  * Naprawa figlów płatanych przez OE
     
    Narzędzia -> Opcje -> Wysyłanie -> przycisk: "Ustawienia międzynarodowe..."
    -> zaznaczyć: "Przy odpowiadaniu na wiadomość zawsze używaj angielskich 
    nagłówków" (powoduje wstawianie "Re:" przed tematem wiadomości na którą 
    odpowiadasz, zamiast kłopotliwego i lubiącego zwielokrotniać się "Odp:")
     
    Pod adresem: www.softwarepatch.com/internet/oe6sp1fix.html znajduje
    się program, który powoduje, że OE prawidłowo wstawia delimiter przed 
    sygnaturką. Program należy ściągnąć i zapisać w katalogu:
    C:\Program Files\Outlook Express, a zadziała sam :>

    O inne figle OE zapytaj na forum: www.oe.it-faq.pl

  Po dokonaniu powyższych zmian, upewnij się, czy OE wysyła i wyświetla 
poprawnie wiadomości wysyłając próbny list na grupę pl.test.




 7. Jakim fontem najlepiej oglądać ascii-arty?

  Aby prawidłowo oglądać ascii-art, należy użyć nieproporcjonalnego fontu. 
Aby sprawdzić, czy takiego właśnie używasz, porównaj długość poniższych linii:
     
                     IWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWI
                     IiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiI

  Obie linie powinny mieć tę samą długość, gdyż każda litera 
nieproporcjonalnego fontu ma taką samą szerokość.

  A oto przykład powyższych linii w proporcjonalnym foncie:

                                    IWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWI
                                                                     IiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiI

       _             _              W przypadku czcionek proporcjonalnych,
  __ _| |__   ___ __| | ___         mających różne szerokości, pierwsza linia
 / _` | '_ \ / __/ _` |/ _ \        będzie zdecydowanie dłuższa. A tych kilka  
| (_| | |_) | (_| (_| |  __/_ _ _   literek alfabetu narysowanych z boku nie
 \__,_|_.__/ \___\__,_|\___(_|_|_)  będzie można odczytać.

Przykłady nieproporcjonalnych fontów:

-> pod Windows:
   * Andale Mono
   * Courier
   * Courier New
   * Crystal
   * DEC Terminal
   * HyperFont
   * FixedSys
   * Lucida Console
   * Lucida Sans Typewriter
   * Monotype.com
   * Netextmo
   * Terminal
   * Topaz New
   * fonty mające w nazwie: "ocr", "fixed", "monospaced", "terminal"

-> pod Amigę:
   * Ascii
   * Courier
   * Pearl
   * Siesta
   * XEN  
   * XCourier
   * Tiny
   * Topaz

-> pod AppleMac: 
   * Courier
   * Monaco
   * ZTerm

-> pod Linux: 
   * adobe-courier
   * andale mono
   * bitstream-courier
   * biznet-fixed
   * courier new
   * lucidatypewriter
   * misc-fixed 
   * sony-fixed
   * neep (jmk-fonts)                          (www.jmknoble.net/fonts)

  Autorzy ascii-art czasem podają jakiem fontem narysowali dany obrazek. 
Sugerują tym samym, że rysunek warto oglądać właśnie tym fontem, aby 
widzieć go w takim kształcie, w jakim stworzył go autor. 

  Pomimo tego, że dobrze wykonany obrazek powinien dobrze prezentować się
w każdym nieproporcjonalnym foncie, w którymś foncie może wyglądać lepiej
niż w innych. Na grupie czasami wybucha fontowa wojna o wyższość któregoś
fontu nad innym. Można ją porównać do dyskusji o wyższości Świąt Bożego 
Narodzenia nad Wielkanocą. :)

                .-----------------.          .---------------.
                ! Lucida Console! !          !  Courier New! !
                '---.-------------'          '------.--------'
                    !                               !
       \o/o/ '\/` o//  o/                    \o/ \o  \o \\o o|
       / /|   /   |)   /-          ?          |   |'  |\ || /\
      /\  |\ o\\  /\, /\          _@"        / \ /_\ /|  /\  |\ jb


 o/ Uwaga! Pod groźbą pomylenia nazwy fontu z inicjałami naszego przemiłego
 |-        grupowicza p.r.a-a Eneuela Leszka Ciszewskiego -- nie wolno ;)  
 >>        używać skrótu 'LC' na oznaczanie Lucidy Consoli. :)




 8. Dlaczego w ascii-art nie używa się proporcjonalnych fontów?

  Ascii-arty zostały tak wymyślone, żeby można było je oglądać na każdej
maszynie i w każdym systemie. Nie każdy system ma fonty typu 'Arial' albo
'sans serif', za to każdy ma jakiś font o stałej szerokości znaku.

  Ascii-arty narysowane w nieproporcjonalnym foncie wyglądają podobnie
niezależnie od użytego do oglądania fontu tego typu. W przypadku 
proporcjonalnych fontów rysunki będą się mocno od siebie różnić 
i nie ma gwarancji na to, że ktoś w ogóle obejrzy poprawnie dany rysunek!

  Właściwie, to nie ma na to żadnych szans... :)

                Jeśli ktoś nie wierzy, niech narysuje coś w 'Times New Roman',
             /  a potem obejrzy to w 'Verdanie'. Różnią się?
   __           __
 /'  `. >\_/< .'  `\
 ```/._\\*v*//_,\'''          Oczywiście!
       \\   //                           \   (()~~.
      ===="====                             ." _ _')
         /^\ as/fsc                               (, jb

Dlatego TYLKO rysunki rysowane nieproporcjonalnym fontem są ascii-artami
i tak właśnie zostało przyjęte wśród twórców ascii-art na całym świecie!




 9. Jak oglądać duży ascii-art, który nie mieści się na ekranie?

  Standardowo niektóre czytniki news (np.OE) mają ustawioną szerokość tekstu na 
72 znaki. Jeśli obrazek jest szerszy, czytnik zawija dłuższe linie i obrazka 
nie da się poprawnie obejrzeć.

  Aby zobaczyć tak szeroki rysunek, należy skopiować ten rysunek do innego edytora 
(np. Notatnika). Wyłączyć automatyczne zawijanie wierszy i ustawić nieproporcjonalny
font, dopasowując sobie rozmiar tego fontu, tak aby obrazek był dobrze widoczny. Potem 
pozostaje już tylko podziwianie dzieła i dzielenie się wrażeniami z grupowiczami... :)




10. Przy pomocy jakiego programu mogę tworzyć ascii-arty?

  Ascii-arty tworzy się w edytorach tekstowych. Oto lista kilku z nich pod
różne systemy operacyjne:

     Unix'y, Linux'y
              vi (vim)                                         (www.vim.org)
              gVim                                              (w X-Window)
              pico                                                 .-.
              emacs                                               (oo |
              jed                                                 '_,`".
              joe                                                /,   \ ;
              ed                                                ,`\  _.',
              jove                                              \__/`\__/ jb
              nedit
              Jave                                              (www.jave.de)

     Windows 95/98/ME/2000/NT/XP
              Notepad                                (standardowo w Windows!)
              EDIT.COM                               (standardowo w Windows!)
              MicroEMACS
              EditPad
              PFE32
              UltraEdit                                   (www.ultraedit.com)
              TextPad                                       (www.textpad.com)
              Vim (gVim)                                        (www.vim.org)
              EasyASCII-art
              Jave                                              (www.jave.de)
     
     Windows 3.x
              Notepad                                (standardowo w Windows!)
              MicroEMACS
              PFE
              UltraEdit                                   (www.ultraedit.com)
              MSDOS
              EDIT       (standardowo w DOS 5/6 -- napisz EDIT w linii komend)
              QEdit
              MicroEmacs
              GNU Emacs
              TheDraw                                             (shareware)
              AcidDraw                                            (shareware)
     
     Amiga
              Ed         (w Workbench Disk wpisz 'Ed ' na shellu)
              MicroEMACS          (zaopatrzony w Workbench na płytach Extras)
              Blacks Editor
              CygnusEd
              AZ
              NotePad                      (dołączony do Workbench 1.2 i 1.3)
              TED                         (dołączony do ACID Blitz Basic 2.1)
              SuperTED               (dołączony do Blitz Basic support suite)
     
     AppleMac
              Nisus
              SimpleText                                 (dołączony do MacOS)
              TeachText                                  (dołączony do MacOS)
              Saint Edit                                      (shareware $10)
              BBEdit         (komercyjny ale dostępna darmowa wersja 'light')
              Tex-Edit Plus                                       (shareware)
     
     Acorn
              !Edit                                             (w Resources)
              !Zap
              !StrongEd
     
     Atari
              Everest
              QED
              Steno
              EditPro
     
     Commodore
       64/128
              Zed
              NovaPic




11. Jak tworzyć ascii-arty?

                             To nie jest trudne. 
         .-""-.           /  Czasem wystarczy po prostu zacząć :)
        ;  .-. ;      oo
     _.('.__.' :-..__//
   i".._'-.__.'_.._.-"  fsc

  Dużym ułatwieniem przy zaczynaniu rysowania obrazka jest wypełnienie spacjami
tylu linii w edytorze tekstowym, ilu potrzebujemy do naszego obrazka. Takie 
wypełnienie spacjami pomoże nam swobodnie poruszać się kursorem po całym 
obszarze edycyjnym bez każdorazowego wpisywania spacji i przechodzenia do 
niższych linii enterem.

  Jeśli zamierzamy dużo rysować, a zamierzamy! :) dobrze jest przygotować
sobie taki plik wypełniony samymi spacjami i zachować go do późniejszego 
wykorzystywania przy tworzeniu nowych ascii-artów.

 #########::::::::::########    Niektóre programy są przyjazne ascii-twórcom.
 ##########::::::::#########  Np. wypełnienie edytora spacjami jest ustawione
 ###########::::::##########  standardowo w programie pocztowym The Bat!,
 ###########,---.###########  natomiast w polskim programie EasyASCII-art
 ##########/`---'\##########  dostępne są opcje wypełniania spacjami oraz 
 #########/       \#########  wycinania zbędnych spacji.
 ########/         \########
 #######:`-._____.-':#######    Dobrym sposobem na początek, jest analizowanie
 ######::::: ( ) |::::######  ascii-rysunków, które podobają się nam. Należy
 #####:::::: ) ( o:::::#####  zwrócić uwagę na to, jakie znaki zastosowano 
 ####::::: .-(_)-. :::::####  i jak je rozplanowano. Jakich znaków użyto do 
 ###:::::: '=====' ::::::###  narysowania konturów, jakich do zaakcentowania
 ########################Mk#  pojedynczych elementów, a jakich do cieniowania
                              rysunku.

  Niektóre znaki w różnych czcionkach mogą różnić się wielkością, kształtem
i rozmieszczeniem względem innych. Są to:
   ' (apostrof) -- może pochylać się w prawo lub stać pionowo
   ^ (daszek)   -- ma różne kształty i rozmiar
   ~ (tylda)    -- może pojawić się przy środku czcionki lub na górze
   I (duże i)   -- jest prostą linią, lub z ogranicznikami na końcach, 
                   zamiast I można użyć bezproblemowej prostej: |
   # (hash)     -- ma różną wielkość
   $ (dolar)    -- również ma różną wielkość

                       Rysujemy?      Rysujemy!
                            \  _      _   /
                              ('<    >')
                            __/_|/__\/_\__as__

  W edytorze wypełnionym spacjami ustawiamy kursor tam, gdzie nam najbardziej
pasuje i zaczynamy rysować :)

  Rysunek kończymy podpisując go (patrz punkt: 12. Jaki wybrać sobie podpis?)
i usuwając wszelkie zbędne spacje z prawej strony rysunku!

 Koniecznie należy pochwalić się nowym rysunkiem na grupie pl.rec.ascii-art!




12. Jaki wybrać sobie podpis?

  Każdy rysunek, który stworzymy należy podpisać. Podpisem mogą być inicjały
autora rysunku związane z imieniem, nazwiskiem, pseudonimem, nickiem lub inne,
należy jednak ograniczyć długość podpisu do ok. 4 znaków. Dłuższy podpis jest
niewygodny w stosowaniu, zwłaszcza przy oznaczaniu małych rysunków. Najczęściej
stosowane są podpisy 2-3 znakowe.

  Podpis nie powinien zawierać polskich liter i innych znaków zabronionych
w a-a oraz nie powinno być takiego samego podpisu wśród społeczności twórców
ascii-art!

Aby sprawdzić czy wybrany przez nas podpis nie jest zajęty przez innego twórcę
należy obejrzeć spis ascii-autorów (zobacz punkt: 16. Jak mogę dowiedzieć się, 
kto jest autorem rysunku?)

Opis znaków używanych i zabronionych w a-a znajdziesz w punkcie: 4. Co składa
się na zestaw znaków ASCII?

                     Raz wybranego podpisu nie zmieniamy!




13. Czy obrazek narysowany przy pomocy programu "Jave" jest ascii-artem?
     
  "Jave" (www.jave.de) jest programem dość kontrowersyjnym. Ma całą masę opcji
znacznie ułatwiających rysowanie:
 -- pozwala na dowolne przesuwanie fragmentów obrazka (kopiowanie blokowe),
 -- posiada duże pole do zamalowywania,
 -- posiada ułatwienia odnośnie rysowania kresek, prostokątów, krzywych itp.
 -- możliwość włączenia/wyłączenia siatki,
 -- szybką zmianę kolorów tła i czcionki ('black on white', 'white on black'
    'black on gray'),
 -- szybką zmianę zdefiniowanych czcionek,
 -- sprawdzanie, czy art zawiera prawidłowe znaki,
 -- automatyczne usuwanie zbędnych spacji przy zapisie,
 -- możliwość zmiany "ekranu roboczego" w każdej chwili i szybko, bez dodawania
    dodatkowych spacji do każdej linii,
 -- wbudowany figlet,
 -- możliwość _łatwego_ tworzenia nowych czcionek figletowych. Nie trzeba znać
    żadnych tajników plików .flf, wystarczy stworzyć każdą literkę
    i wyeksportować.
Daje mu to ogromną przewagę nad innymi, znanymi edytorami.

  Osoby pomagające sobie w narysowaniu kreski, prostokąta, krzywej lub całego 
rysunku programem "Jave", czasem dodają słowo "jave" przy własnym podpisie, 
informując tym samym o korzystaniu z tego "wspomagacza", np.:

          ,xXXXx,
        .////|\\\\.
       ///._   _.\\\
      //(  @   @  )\\
     //|\\   J   //|\\
     `"'"`\  -  /`"'"`'
           `---'
               fsc/jave

  Niekiedy i bez przypisu można zauważyć, że rysunek nie wyszedł cały tylko 
"spod ręki". Widać to między innymi poprzez różne, mało pasujące do siebie
dziwne znaki takie, że kilka innych w ich miejscu mogłoby wyglądać dużo lepiej.
  
  Program "Jave" ma jeszcze jedną kuszącą opcję czyhającą na leniwych artystów.
Jest nią watermark, czyli możliwość wstawiania obrazka w tło. Dzięki temu, 
widać dokładnie linie, krawędzie i kształty, co bardzo pomaga w rysowaniu, 
ale może "zabić" twórczą inwencję artysty.

  Zdania, czy rysunek narysowany pod "Jave" jest ascii-artem czy nie, są 
podzielone. Pewna grupa osób uważa, że ascii-art to obrazek narysowany 
WYŁĄCZNIE przy użyciu edytora tekstowego, zaś część dopuszcza używanie
'javnych' technik przy tworzeniu ascii-artów. Dyskusja zmierzająca do 
rozstrzygnięcia tej kwestii jest wciąż żywa, zapraszamy na p.r.a-a :)


     .- Moim zdaniem nie edytor jest ważny, ale zawarta w rysunku dusza!
 _@"




14. W jaki sposób poprawnie wysłać ascii-art na grupę?

  Musisz mieć świadomość, że użytkownicy grupy cieszą się z każdego rysunku
ascii-art pojawiającego się na grupie.
       /))
 .== ,/_)o" =================== Mało tego! ==============================.
 |                                                                       |
 |    NIEZBĘDNĄ wręcz czynnością osób udzielających się na grupie jest   |
 | dołączanie obrazka ascii-art do każdego swojego listu. Rysunek może   |
 | być malutki i niekoniecznie swój, choć bardzo mocno zachęcamy, żeby   |
 | wysyłać własne...                                           . .       |
 |                                                           (\ o /)     |
 '-------------------- Nic, tylko rysować i wysyłać! --------(,/|\,)----jb

  Aby poprawnie wysłać ascii-art, należy mieć stosownie skonfigurowany
czytnik grup dyskusyjnych, czyli ustawić:

  * nieproporcjonalny font
  * format wysyłania poczty: zwykły tekst
  * kodowanie znaków: ISO (Europa Środkowa ISO)
  * automatyczne zawijanie tekstu -- wyłączone lub ustawione na 
    zawijanie tekstu po np. 132 znakach

  Jeśli nie wiesz, jak poprawnie skonfigurować swój czytnik i masz OE :)
zajrzyj do odpowiedzi na pytanie 6. Jak skonfigurować Outlook Express do 
czytania i wysyłania listów na p.r.a-a?


  Jeśli nie jesteś pewien, czy wysyłany przez Ciebie obrazek będzie dobrze 
widoczny na grupie, możesz to przetestować wysyłając ten rysunek na grupę
pl.test. Grupa ta służy do przeprowadzania testów i nikt nie będzie miał 
o nie do Ciebie pretensji.

  Udzielając się na grupie należy przestrzegać netykiety
(www.netykieta.prv.pl lub www.pg.gda.pl/~agatek/netq.html).
Na przykład: odpowiadając na list należy odpowiadać POD cytatem i wycinać
z niego zbędne fragmenty, takie jak wrotki, sygnaturki (o ile ich nie
komentujesz) oraz niepotrzebne cytaty.




15. Czy mogę wykorzystywać ascii-arty?

  Ascii-arty można rozpowszechniać pod warunkiem przestrzegania poniższych reguł:

  Najważniejsza zasada wiąże się z podpisami znajdującymi się zwykle w którymś
z narożników obrazka, bądź wplątanymi w rysunek. Taki podpis składa się zwykle
z kilku liter, oto przykład:

                   _.--.
                 ./     '.
             _.-"         \
         _.-"              '-.
        /         _..sggPp.__ "-._
       (        .7    T888888bp.._"-.
        \  _.ss7/      T8888888888p..)
         : 7888:        :8888888888P"
          '^8P^          :888PP^""
             /           |
            :        (\(\:                    Autorem tego ascii-dzieła jest
            '.        (@@'.                 Marcin Gliński, podpisujący się
        fsc   \        '.\                  inicjałami "fsc".
            ,w/'-.__.-'( _o      
                        '    'w\,
                    ,w\"

       .=====================================================.
       !            PODPISÓW TYCH NIE WOLNO USUWAĆ!!!        !
       '-----------------------------------------------------'

  Rozpowszechnianie okaleczonych ascii-artów, jest zabronione i naganne. 
Postępujące w ten sposób osoby nie będą mile widziane.

  Jeśli chcesz wykorzystać ascii-art, który nie ma podpisu, możesz zapytać na
p.r.a-a, kto jest jego autorem. Co tyle par oczu, to nie jedna :) Jeśli nikt 
nie będzie wiedział, to za każdym razem, gdy będziesz używać tego rysunku,
musisz zaznaczyć, że nie Ty jesteś jego autorem. Najlepiej zrobić to poprzez
wstawienie do rysunku podpisu: [unknown] lub [no_sig].

                               /)/)      /)/)
                             =(';')=   =(';')=
                           ,,("),("),,,("),("),,
                                                 [unknown]

  Jeśli później samodzielnie dojdziesz do tego, kto jest autorem rysunku, 
nie zapomnij dać znać o tym na p.r.a-a! Wszyscy będziemy Ci wdzięczni :)
 
  Znaleziony rysunek można wykorzystać do sygnaturki, ale tylko i wyłącznie 
pod warunkiem uzyskania zgody autora/autorki. Należy się o nią zwrócić, 
jeśli planuje się częste wykorzystywanie danego ascii-arta.

  Autor może ograniczyć prawo do kopiowania swoich rysunków, i należy się temu
bezwzględnie podporządkować! NIE MOŻE natomiast ograniczać prawa kopiowania
tego, co zamieści na grupie! Nie ma to nawet sensu, gdyż wiadomość z rysunkiem
kopiowana jest wielokrotnie pomiędzy serwery news, archiwa i użytkowników.

      Zabronione jest natomiast czerpanie bezpośrednich korzyści 
                  majątkowych z takiego kopiowania!




16. Jak mogę dowiedzieć się, kto jest autorem rysunku?

  Każdy ascii-rysunek powinien być podpisany inicjałami autora. Niestety bywa
i tak, że takiego podpisu nie ma :( Co zrobić z takim rysunkiem dowiesz się
w pytaniu 15. Czy mogę wykorzystywać ascii-arty?


  Aby sprawdzić, kto jest autorem interesującego nas dzieła, warto zajrzeć pod
następujące adresy:
   * republika.pl/strefa_robacza/files/who.txt -- nieaktualny  
   * www.ascii.piwko.pl/ASCIISygn.html
   * www.ascii-art.de/ascii/uvw/who_is_who.txt
   * www.ludd.luth.se/~vk/pics/ascii/junkyard/misc/who's_who.txt

  Jeśli na powyższych listach nie ma szukanego podpisu, o autora rysunku zawsze
można zapytać na naszej grupie. 




17. Czy na p.r.a-a mogę poprosić o wykonanie: rysunku, napisu, sygnaturki?

 |
( <@)           Oczywiście, o rysunek zawsze :)
 |( )           Wszyscy, którzy tu tworzą w ascii, będą uradowani
 |,`;           możliwością zmierzenia się z Twoim problemem :)
 | /  [TomekK]  W przypadku prośby o przeróbkę rysunku na wersję ascii warto
 |              podać adres URL, pod jakim można znaleźć go w oryginale. Dla
                tworzącego rysunek będzie to dużym ułatwieniem.

  Jeśli zgłaszasz się z prośbą o nową sygnaturkę albo o poprawę istniejącej,
musisz przy tym zaznaczyć co chcesz, żeby znalazło się w Twojej sygnaturce:

    * jaki rysunek?
    * jaki adres www?
    * jaki email?
    * jaki napis?
    * cytat?

  Jeśli napiszesz, że chcesz sygnaturkę z żabką, to        \=  =/
większość naszych propozycji będzie ze śliczną żabką,      "3--E"
a nie np. z łosiem ;)                                      ( oo )---.
                                                            `--'    |
  Jeśli jednak interesuje Cię tylko wykonanie napisu         \||/-!/  fsc
w ascii -- możesz spróbować zrobić to samodzielnie, posługując się programem
figlet.




18. Jak zrobić napisy w ascii-art? Czym jest figlet?

  Program figlet służy do generowania ozdobnych ascii-napisów, przy czym, do
jego zalet należy ogromny wybór fontów, które można wykorzystać. Program
(i wykorzystywane przez niego fonty) można ściągnąć z sieci lub używać on-line.

  Zobacz:
    * www.figlet.org oficjalna strona programu Figlet

  oraz wersje on-line Figleta:
    * www.ascii.art.pl/figlet.php (bardzo polecamy!)
    * www.surfplaza.com/figlet/
    * www.schnoggo.com/figlet.html
    * www.network-science.de/ascii/

Przykłady napisu "Ascii Art":
   _____         _ _    _____     _   
  |  _  |___ ___|_|_|  |  _  |___| |_ 
  |     |_ -|  _| | |  |     |  _|  _|
  |__|__|___|___|_|_|  |__|__|_| |_|                             [font: chunky]

    ____  _____   __  ____  ____       ____  ____  ______ 
   /    T/ ___/  /  ]l    jl    j     /    T|    \|      T
  Y  o  (   \_  /  /  |  T  |  T     Y  o  ||  D  )      |
  |     |\__  T/  /   |  |  |  |     |     ||    /l_j  l_j
  |  _  |/  \ /   \_  |  |  |  |     |  _  ||    \  |  |  
  |  |  |\    \     | j  l  j  l     |  |  ||  .  Y |  |  
  l__j__j \___j\____j|____j|____j    l__j__jl__j\_j l__j       [font: crawford]

      _,                  _,         
     / |         o o     / |      _/_
    /--|  (   _,, ,     /--|  _   /  
  _/   |_/_)_(__(_(_  _/   |_/ (_(__                         [font: santaclara]

     _____                .__.__     _____          __   
    /  _  \   ______ ____ |__|__|   /  _  \________/  |_ 
   /  /_\  \ /  ___// ___\|  |  |  /  /_\  \_  __ \   __\
  /    |    \\___ \\  \___|  |  | /    |    \  | \/|  |  
  \____|__  /____  >\___  >__|__| \____|__  /__|   |__|        [font: graffiti]
          \/     \/     \/                \/             



19. Gdzie mogę znaleźć jeszcze więcej ascii-artów?

  Najważniejszym miejscem jest grupa news: pl.rec.ascii-art, na której możesz
obejrzeć mnóstwo nowych ascii-artów i ich ocen. Innymi grupami dyskusyjnymi
poświęconymi grafice ascii są:
    * alt.ascii-art
    * de.alt.rec.ascii-art
    * rec.arts.ascii

W internecie znajduje się też wiele galerii. Warto je odwiedzić!
Oto odnośniki do kilku z nich, głównie polskich artystów:

   _______________________________   ______________________________________
  /                               `.'                                      \`
 : Oficjalna strona p.r.a-a        |                   www.ascii.art.prv.pl :|
 | Strona Antoniny Liedke          |                          hell.pl/nina/ ||
 | Ascii-art Joli                  |              www.ascii-art-joli.prv.pl ||
 | Galeria Goldmoon'a              |                 www.brak.strony.prv.pl ||
 | Strona bug'a                    |                 www.asciipr0n.com/bug/ ||
 | Ascii anya_g                    |                      www.anya-g.prv.pl ||
 | Ascii Lidela                    |                    997.wz.cz/ascii.php ||
 |                                 |                                        ||
 | Joan Stark                      |                      www.ascii-art.com |:
 :                                 .           __       __                  ||
 |                                 .          /._.  \__/ .>                 ||
 |                                 |        -/_)')   \_)_/                  |;
 |                                 | __________\_\_____\\_____________b'ger ;.
  \______________________________.-'-._____________________________________/,




20. Gdzie mogę znaleźć archiwum grupy?

  Archiwum grupy można ściągnąć z serwera news-archive.icm.edu.pl.
Jest także możliwość ściągnięcia spakowanego archiwum ze strony grupy
w formacie Hamstera:
  * www.ascii.art.pl/down/pl.rec.ascii-art.rar

lub obejrzenie archiwum on-line na niżej podanych stronach:
  * groups.google.com.pl/groups?q=pl.rec.ascii-art&ie=ISO-8859-2&hl=pl
  * niusy.onet.pl/niusy.html?t=archiwum&group=pl.rec.ascii-art




21. Słowniczek

  aa      - skrót ascii-art

  ASCII   - (ang. American Standard Code for Information Interchange)
            system kodowania znaków za pomocą liczb; więcej informacji
            znajdziesz w odpowiedzi na pyt.: 4. Co składa się na zestaw
            znaków ASCII?

  ANSI    - (ang. American National Standards Institute) czyli Amerykański
            Narodowy Instytut Standardów - instytucja zajmująca się 
            definiowaniem standardów dla różnych dziedzin: od norm ustalających
            skład asfaltu na drogach po obowiązujący sposób kodowania liter
            w komputerach. Na ansi składają się specjalne symbole (kody)
            pozwalające tworzyć prostą grafikę przy użyciu linii, prostokątów 
            i kolorów. Ansi była często wykorzystywana w BBS-ach pracujących 
            w trybie tekstowym. Zobacz również: 3. Co nie jest ascii-artem?

  delimiter
          - linijka oddzielająca treść wiadomości od sygnaturki. Składa się
            z dwóch myślników i spacji.

  diddle  - jest to drobna poprawka/przeróbka rysunku, słowo najczęściej
            spotykane na grupach zagranicznych. Zazwyczaj po przeróbce czyjegoś
            rysunku dodaje się swoje inicjały do istniejących przedzielając je
            znakiem: /                    _    _
            np:                          / \""/ \
                                        ( (o o } )__
                                         \_\  /_/   \,
                                           | /  _   /
                                  snd/fsc  L/\_| |_|
  ob-ascii, OA lub OB
          - skrót od angielskiego 'obligatory ascii'. Jest to rysunek, 
            zazwyczaj niewielki, dodawany do postów o tematyce niezwiązanej
            z ascii-artem w celu powiaząnia tego postu z tematem grupy.
            OA:
                   C|~|
                    |_|   [szklanka]

  OE      - program Outlook Express pod Windows

  p.r.a-a - skrót grupy dyskusyjnej pl.rec.ascii-art

  [PIC]   - znaczki [PIC] dodawane są do tematu wiadomości, żeby łatwiej 
            można było odnaleźć rysunki na grupie, wśród dyskusji nie 
            zawierających (niestety) ascii-artów. Nie jest to często 
            używane, ale się zdarza

  sygnaturka lub sig
          - czterolinijkowy podpis (na p.r.a-a jako jedynej polskiej grupie
            dyskusyjnej może być n-linijkowy) dołączany do listów poprzedzony
            delimiterem; zawiera wszystko co sobie jego właściciel wymarzy :-)
            Kolekcja sigów z polskich newsów:
              * hell.pl/nina/newssigs/newssigs.htm

  UUEncode
          - (ang. Unix to Unix Encoding) popularna (zwłaszcza w systemach
          Unixa i Linuxa) metoda przekształcania danych z postaci binarnej
          na tekst ASCII, co jest konieczne dla przesyłania danych binarnych
          pocztą elektroniczną

  watermark
          - sposób rysowania aa przez leniwych artystów stosujących przy 
          rysowaniu "tło" w formie obrazka. Opcja jest dostępna np. w Jave.
          Również do X-Window istnieje kilka terminali umożliwiających 
          wyświetlenie obrazka w tle -- wystarczy w takim terminalu uruchomić
          np. vim, aby również móc korzystać z "watermark".
          Hmm.. entuzjaści naklejają przeźroczystą folię z rysunkiem na monitor
          i rysują "pod nią" :)

  wrote, czyli wrotka
          - napis wprowadzający cytowanie wiadomości przedpiszącego;
            standardowo w OE:

            Użytkownik "Pan Iks"  napisał w wiadomości
            news:123@.news.tpi.pl...
      
            Wrotki mogą też zawierać grafikę, jak np. poniższa:
     
         _ __,~~~/
    ,~~`( )_( )-\|   Dnia Mon, 17 Feb 2003 9:35:00 +0100
        |/|  `--.    "Pani Iks" <_NOSPAM_iks@gdzies.w.pl> wystukał(a):
    ____!_!__!________________________________________________________________


           .---------------------------^----------------------------,
           |                                                        |
           |   To już jest koniec FAQ-a grupy pl.rec.ascii-art.     |
           |                                                   \o   |
           |_________________________________________________ (-` __| 
                                                              _\_      jb
                           
          Copyright © 1999-2003 by Jola Backiel -- All Rights Reserved